Η μοίρα των εκκενωμένων καταλήψεων
Στην πόλη μας αλλά και σε όλη την Ελλάδα, γίνεται μια συντονισμένη προσπάθεια εκκένωσης των κατειλημμένων χώρων, με σκοπό την απόδοση κτιρίων στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους και την κοινωνία. Ας κάνουμε, λοιπόν, μια ιστορική αναδρομή του τρόπου αξιοποίησης τέτοιων κτιρίων, ξεκινώντας από το Μαραγκοπούλειο. Το κτίριο, που τελούσε υπό κατάληψη για πάνω από 15 χρόνια, εκκενώθηκε με αστυνομική επιχείρηση τον Αύγουστο του 2013. Τα τοπικά μέσα της Πάτρας έσπευσαν να ταχθούν υπέρ της εκκένωσης, συγχαίροντας την πολιτική ηγεσία και κάνοντας λόγο για απόδοση του κτιρίου στη κοινωνία [1]. Τέσσερα χρόνια μετά, τα ίδια μέσα, φωτογραφίζουν το κτίριο σφραγισμένο και αναξιοποίητο [2], όπως παραμένει μέχρι και σήμερα [3]
[1] https://www.google.com/amp/s/www.thebest.gr/amp/article/213781
[2] Το Μαραγκοπούλειο στην οδό Γούναρη-Μια πενταετία μετά την εκκένωση παραμένει σφραγισμένο-Η τύχη της πρότασης για αξιοποίησή του-ΦΩΤΟ &ΒΙΝΤΕΟ (thebest.gr)
[3] (12-12-2023)
Ας μεταφερθούμε στην Αθήνα και συγκεκριμένα στο χώρο που πέρασε τα παιδικά της χρόνια η Μαρία Κάλλας, γνωστός και ως κατάληψη Σκαραμαγκά, στα Πατήσια. Στην εκκένωση της κατάληψης, 09/01/13, οι 7 συλληφθέντες κατηγορήθηκαν, μεταξύ άλλων, για οπλοκατοχή, καθώς στο χώρο βρέθηκαν 2 κουζινομάχαιρα και 1 σφεντόνα [4]. Δέκα χρόνια μετά, ο τέως δήμαρχος Αθηνών, Μπακογιάννης, αλλά και ο προγενέστερος, Καμίνης, το μόνο που προσέφεραν για την αξιοποίηση του κτιρίου ήταν υποσχέσεις [5].
[4] https://pat61.squat.gr/2013/01/7582/
[5] https://pat61.squat.gr/2013/01/7582/ Αντίστοιχο παράδειγμα αποτελεί και η κατάληψη Βανκούβερ Απάρτμαν η οποία εκκενώθηκε το 2016, και τρία χρόνια αργότερα έγινε αναδοχή της ανακατασκευής της στην εταιρία LM Constructions AKTE (κοστολογείται στο 1.5 εκατομμύριο). Παρόλα αυτά, μέχρι και φέτος, δηλαδή 5 χρόνια αργότερα, ανακατασκευή, υφίσταται μόνο στα χαρτιά [6].
[6] https://vancouverapartman.espivblogs.net/2022/07/07/keimeno-gia-tin-anathesi-anakataskeyis-tis-katalipsis-vankoyver/
Πολλές φορές βέβαια το κράτος δεν κρύβεται πίσω από την πρόφαση της αξιοποίησης κτιρίων προς όφελος της κοινωνίας, αλλά ευθέως επιτίθεται στους ανθρώπους και στις ιδέες που στεγάζουν. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η κατάληψη Βοτανικού Κήπου [7], το Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πολυτεχνείου [8], το Αυτοδιαχειριζόμενο Γυμναστήριο Εξαρχείων [9], η κατάληψη Brooklyn [10], η κατάληψη Τερμίτα [11] και πολλά άλλα, που είτε γκρεμίστηκαν, είτε μπαζώθηκαν -εσωτερικά και εξωτερικά-, είτε βανδαλίστηκαν με ποικίλους άλλους τρόπους.
[7] [Πετρούπολη] Εκκένωση της κατάληψης “Βοτανικός Κήπος” – Κατάληψη Σινιάλο (espiv.net)
[8] ((i)) [ΕΚΤΑΚΤΟ]- Εκκένωση- Γκρέμισαν το Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πολυτεχνείου (indymedia.org)
[9] ((i)) Συνέχεια συνέλευσης υπεράσπισης του Λόφου Στρέφη και των καταλήψεων: Πέμπτη 26/7 9μμ (indymedia.org)
[10] Παρελθόν η κατάληψη «Μπρούκλιν» στα Γιάννενα (protothema.gr)
[11] Βόλος: Εκκενώθηκε η κατάληψη «Τερμίτα» | in.gr
Πόσο διαφορετική είναι η κατάσταση στην Κρήτη; Η κατάληψη ΠΙΚΠΑ [12] εκκενώθηκε το 2011, με πρόταση δωρεάν παραχώρησης του κτιρίου στην 7η ΔΥΠΕ Κρήτης για δημιουργία παιδικού σταθμού. Τρία χρόνια μετά, το κτίριο έχει μετατραπεί σε σκουπιδότοπο [13] ενώ σήμερα, μια δεκαετία αργότερα και παρά τις προτάσεις για αξιοποίηση [14], αυτό εξακολουθεί να ρημάζει.
[12] Παραχωρείται το πρώην ΠΙΚΠΑ στην ΔΥΠΕ Κρήτης | Neakriti
[13] Σκουπιδότοπος το παλιό ΠΙΚΠΑ στο Ηράκλειο, ρημάζει τρία χρόνια μετά την εκκένωσή του (amak.gr)
[14] https://www.cretalive.gr/kriti/575000-eyro-gia-kentro-ilikiomenos-me-altshaimer
Δεν είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε τις τοπικές αρχές να αδιαφορούν για τα δημόσια κτίρια αλλά και να προτεραιοποιούν την εκκένωση αυτών που αξιοποιούνται από την κοινωνία και είναι ανοιχτά σε αυτή. Την ίδια περίοδο που το εμβληματικό ξενοδοχείο Μίνως καταρρέει [15], παρά την υπογραφή σύμβασης το 2018 για την μελέτη αποκατάστασής του [16], η εφημερίδα Πατρίς υπερασπίζεται την εκκένωση της κατάληψης Ευαγγελισμού, ειδήσεις που έμελλε, ειρωνικά, να καταλήξουν στο ίδιο πρωτοσέλιδο [17].
[15] https://www.google.com/amp/s/www.neakriti.gr/kriti/irakleio/2024925_irakleio-katerreyse-tmima-tis-orofis-toy-ereipomenoy-kai-istorikoy%3famp
[16] Τι θα συμβεί στο παλιό ξενοδοχείο “Μίνως”; (voltarakia.gr)
[17] https://www.patris.gr/2023/10/31/protoselido-patris-31-10-2023/
Για την κατάληψη του Ευαγγελισμού, που εκκενώθηκε στις 30/09/23, υπάρχει πληθώρα υλικού για να ενημερωθεί όποιο ενδιαφέρεται. Συνοπτικά, οι κάτοικοι της κατάληψης ξυλοκοπήθηκαν, με έναν από αυτούς να βρίσκεται από τα 12 μέτρα στο κενό [18]. Το κέντρο πνίγηκε στα δακρυγόνα περισσότερες από μία φορές [19] [20]. Τρεις μέρες μετά την εκκένωση, έγινε παράνομη απόπειρα εφόδου και έπειτα αποκλεισμός του αθλητικού συλλόγου Τηγανίτη από ΜΑΤ χωρίς εντολή εισαγγελέα [21]. Ο Ευαγγελισμός παράνομα χτίστηκε με τσιμέντο και λαμαρίνες [22] ενώ παράλληλα όλο αυτό το διάστημα υπήρχαν δύο εγκλωβισμένα ζωάκια τα οποία δεν ελήφθησαν ποτέ υπ’ όψιν από τα όργανα της τάξης και τον Πρύτανη [23] .΄Εκτοτε επικρατούσε κλίμα τραμπουκισμού και εκφοβισμού από την αστυνομία η οποία φυσικά απολαμβάνει το ακαταλόγιστο από το κράτος και δρα ως συμμορία. Ωστόσο, αυτό άλλαξε μετά από δύο μήνες και συγκεκριμένα στη 1 Δεκεμβρίου όποτε και έγινε ανακατάληψη του κτιρίου, με τις αστυνομικές δυνάμεις να μην λαμβάνουν καμία θέση [26] και τον Πρύτανη να “νίπτει τας χείρας του” [27].
[18] ((i)) Κείμενο συλληφθέντων από την εκκένωση της κατάληψης Ευαγγελισμού [Ηράκλειο] (indymedia.org)
[19] ((i)) Ενημέρωση για τα γεγονότα στην Ανδρόγεω την μέρα της εκκένωσης της Κατάληψης Ευαγγελισμού (indymedia.org)
[20] ((i)) Ενημέρωση από την πορεία υπεράσπισης της κατάληψης Ευαγγελισμού [8.10.23] (indymedia.org)
[21] Ανακοίνωση του αυτοοργανωμένου αθλητικού σωματείου “Τηγανίτης” για την επίθεση της αστυνομίας στο στέκι τη Δευτέρα 2/10 – infolibre
[22] Αρχιτέκτονες Ηρακλείου για τον «Ευαγγελισμό»: «Ζητούμε να καθαιρεθούν τα τσιμέντα από τα ανοίγματα του κτιρίου» | Neakriti
[23] https://infolibre.gr/2023/10/09/pagideymena-zoa-sti-sfragismeni-katalipsi-toy-eyaggelismoy-apaitisi-gia-synechisi-ton-diadikasion-apegklovismoy/Όλα αυτά έγιναν, από τη πλευρά του Πανεπιστημίου αποσκοπώντας δήθεν στην αξιοποίηση του κτιρίου προς όφελος της πανεπιστημιακής κοινότητας. Ας δούμε πόσο πιθανό είναι αυτό, κοιτώντας τον τρόπο που διαχειρίζεται ως τώρα το πανεπιστήμιο την περιουσία του. Η κατάληψη του ιστορικού μεγάρου Παπαδοπέτρου, ιδιοκτησία του πολυτεχνείου Κρήτης, εκκενώθηκε το 2009. Ο τότε Πρύτανης , δεσμεύτηκε ότι θα αξιοποιηθεί για τις ανάγκες των φοιτητών, [24] υπόσχεση που έμελλε να διαψεύσει. Το σπίτι της Ευρώπης στο Ρέθυμνο, που υποτίθεται θα στέγαζε ακαδημαϊκούς, πλέον έχει μετατραπεί σε ξενοδοχείο [25]. Κλείνοντας αυτή την ιστορική αναδρομή μπορούμε μετά “βεβαιότητας” να πούμε ότι οι δηλώσεις του κυρίου Κοντάκη για αξιοποίηση του κτιρίου συνιστούν κενές υποσχέσεις. Είμαστε σίγουροι ότι στο ίδιο συμπέρασμα θα καταλήξουν και οι αναγνώστες του κειμένου. Ότι δηλαδή, η εκκένωση του Ευαγγελισμού την στιγμή που υπάρχει πληθώρα αναξιοποίητων περιουσιακών στοιχείων του πανεπιστημίου, στοχεύει στην αναβάθμισή του, και όχι απλώς στην καταστολή των ιδεών που στεγάζει.
[24] Ενοικιαστήριο στο Μέγαρο Παπαδόπετρου βάζει το Πολυτεχνείο Κρήτης – Εμπορική εκμετάλλευση για ακόμα ένα ιστορικό κτήριο – Τι ενοίκιο ζητάει | zarpanews.gr
[25]Ink Hotel (inkhotels.gr)
[26] Ευαγγελισμός: Τι σκέφτονται στην ΕΛ.ΑΣ. μετά την ανακατάληψη! | Cretalive ειδήσεις
[27] Πρύτανης Πανεπιστημίου για Ευαγγελισμό: “Ας αναλάβουν τις ευθύνες τους” – Politica.gr
Πρωτοβουλία Αναρχικών
