Mε μια σειρά από εξαιρετικές ταινίες του παλιού και του σύγχρονου κινηματογράφου ξεκινάει την ερχόμενη Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2014 ο Β’ Κύκλος του αφιερώματος στον εργατικό κινηματογράφο από τον πολιτιστικό Σύλλογο «Οι Φίλοι των Γραμμάτων». Όλες οι προβολές με ώρα έναρξης 8.00 μ.μ. θα γίνουν στον φιλόξενο χώρο του ΤΕΕ τμ. Δυτικής Κρήτης στην οδό Νεάρχου 23 στα Χανιά.
Το πρόγραμμα των προβολών έχει ως εξής:
1) ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ: «Το Μεροκάματο του Τρόμου» του Ανρί Ζωρζ Κλουζό (1953).
Πλήρως αποκατεστημένο, το αριστούργημα του Κλουζό είναι μια γερή γροθιά στο στομάχι του θεατή, όπως το είχε περιγράψει ο ηθοποιός Έντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον, μέλος της κριτικής επιτροπής στις Κάννες τη χρονιά που βραβεύτηκε η ταινία. Ο Γάλλος σκηνοθέτης εισάγει τον θεατή σε έναν κόσμο εξαθλίωσης, μιζέριας και τριτοκοσμικής φτώχειας. Σε μια κωμόπολη της Νότιας Αμερικής, που έχει μαζέψει λογής ξένους τυχοδιώκτες, η ζωή παραπαίει ανάμεσα στην αμορφωσιά και το γλοιώδες υποτακτικό των ντόπιων της, τον ωχαδερφισμό και την πονηριά των ξένων μεταναστών της αρπαχτής και την επεκτατική, καπιταλιστική στάση σάρωσης των πάντων της αμερικανικής εταιρείας πετρελαίου που καταστρέφει τα εδάφη της. Σ’ αυτό το φόντο τέσσερις άνδρες αναλαμβάνουν να μεταφέρουν δυο καμιόνια φορτωμένα με μεγάλο και εξαιρετικά επικίνδυνο φορτίο νιτρογλυκερίνης έναντι αδρής αμοιβής. Αρκεί τα φορτηγά με το εκρηκτικό και ευαίσθητο σε κραδασμούς υλικό να υπερβούν τα εμπόδια (πράγμα μάλλον απίθανο) και να φτάσουν στον προορισμό τους. Ο Κλουζό μετατρέπει την αγωνιώδη πορεία των τεσσάρων σε συγκλονιστική αλληγορία της ανθρώπινης κατάστασης, του θνητού μας πεπρωμένου, της αποτυχίας να νικήσουμε οτιδήποτε μας κάνει να μοιάζουμε με τίποτα περισσότερο από μικροσκοπικά έντομα έτοιμα ανά πάσα στιγμή να συντριβούν κάτω από το δυσβάσταχτο βάρος του σύμπαντος. Με την εξαιρετική ερμηνεία του Ιβ Μοντάν. Η ταινία έχει κατακτήσει και Χρυσό Φοίνικα (ή Grand Prix τότε) και Χρυσή Αρκούδα στη Μπερλινάλε και βραβείο BAFTA καλύτερης ξένης ταινίας. (Δείτε το trailer της ταινίας: http://www.youtube.com/watch?v=KQAWrDmjk_A)
2) ΚΥΡΙΑΚΗ 2 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ:«Σάββατο βράδυ, Κυριακή Πρωϊ» σε σκηνοθεσία του Καρέλ Ράϊζ.
Ταινία πρόδρομος του Free Cinema, έφερε την επανάσταση στον Βρετανικό κινηματογράφο. Ένας νεαρός και δουλευταράς σε εργοστάσιο, βρίσκεται μεταξύ της άκρατης διασκέδασης, του κλειστού πατρικού του σπιτιού και δύο γυναικών. Ο ατίθασος κι έντονος χαρακτήρας του, τον μπλέκει με μια παντρεμένη μητέρα την οποία αφήνει έγκυο και με ένα νεαρό πανέμορφο κορίτσι με το οποίο θέλει να συνεχίσει εντέλει τη ζωή του. Τα γεγονότα που ακολουθούν ούτε που τα περιμένει, είναι άλλωστε κατακλυσμιαία και γεμάτα νεύρο κι ένταση. Η ταραχώδης ζωή του θα προβληματίσει, θα προκαλέσει, θα τον ανησυχήσει. Ο Ράιζ σκηνοθέτησε το νυχτερινό Λονδίνο και αποτύπωσε την ακρότητα της νεολαίας της εποχής. Μέσα από μια ιστορία που μπορεί να θεωρηθεί και προσχηματική, σχολιάζει τους ξέφρενους ρυθμούς και παίζει με τις καλά παγιωμένες αξίες μιας συντηρητικής κοινωνίας.
Η δύναμη της ταινίας βρίσκεται στη φωνή του Sillitoe («Αυτό που ψάχνω είναι να περάσω καλά – όλα τα άλλα είναι προπαγάνδα») και στην ερμηνεία του Albert Finney ο οποίος εντυπωσιάζει υποδυόμενος τον Άρθουρ Σίτον, έναν γκρινιάρη, αρρενωπό ηδονιστή όλο αγανάκτηση στο χώρο εργασίας του, που ξεκουράζεται στον ελεύθερο χρόνο του. (Δείτε το trailer της ταινίας: http://www.youtube.com/watch?v=OHsOSySZOyo)
3) ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ: «Βροχή από πέτρες» του Κεν Λόουτς.
Μια από τις πολλές εξαιρετικές δουλειές του Βρετανού κινηματογραφιστή. Το κινηματογραφικό παρελθόν στο οποίο παραπέμπει η ταινία ανιχνεύεται όχι μόνο στον τρόπο με τον οποίο ο μύθος της συγκροτείται -καθώς είναι εμφανείς οι επιρροές από τον νεορεαλισμό (Κλέφτες ποδηλατών/ Ladri di biciclette (1948)- αλλά κυρίως στην ηθική στάση του σκηνοθέτη απέναντι στο πρωτογενές του υλικό, στην κοινωνική δηλαδή πραγματικότητα του μύθου. Άρνηση της τυπικής χολιγουντιανής δραματουργίας η οποία μέσα από την τυποποίησή της οδηγεί στην παραποίηση του πραγματικού, εμμονή στην αλήθεια των πρόσωπων -αποτυπώνοντας τις αληθινές τους διαστάσεις και αποφεύγοντας τη χρήση κάποιων κοινωνικών ή ιδεολογικών στερεοτύπων-, διερεύνηση των σχέσεων και του κοινωνικού ιστού του χώρου, διάρρηξη των θεσμοποιημένων σχέσεων συναισθηματικής ταύτισης του θεατή με τα πρόσωπα του μύθου, οικοδόμηση μιας διαφορετικής σχέσης με τον θεατή: όλα τα παραπάνω συγκροτούν το ρεαλιστικό οπτικό ύφος της ταινίας.
Στο φιλμ αυτό ο Λόουτς καταγράφει την ιστορία ενός άνεργου οικογενειάρχη, που εκτός από την οικογένειά του είναι αφοσιωμένος και στη θρησκεία. Για να επιβιώσει καταφεύγει σε μικροαπάτες. Είναι καθολικός και θα κάνει τα πάντα, όταν έρθει η ώρα που το μικρό του κοριτσάκι θα πρέπει να φορέσει ένα πανάκριβο φόρεμα για να πάει στην εκκλησία και να λάβει τη θεία Κοινωνία. Θα προσπαθήσει να βρει χρήματα με τρόπους που δεν είναι και τόσο καθαροί, μπλέκοντας σε μπελάδες Με αυτόν τον τρόπο θέτει σε κίνδυνο όλα όσα λατρεύει και τα οποία έχουν μεγαλύτερη αξία γι’ αυτόν. (Δείτε το trailer της ταινίας: http://www.youtube.com/watch?v=TnkJmYo6sjE)
4) ΚΥΡΙΑΚΗ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ:«Ψωμί και τριαντάφυλλα»του Κεν Λόουτς.
Η απόφαση μιας νεαρής Μεξικάνας καθαρίστριας γραφείων σε επιχείρηση στο Λος Άντζελες να συνδικαλιστεί και να εγγραφεί σε εργατικό σωματείο προκειμένου να υπερασπίσει τα δικαιώματα της την φέρνει αντιμέτωπη με την εργοδοτική αυθαιρεσία. Μια μοναδική περιπέτεια για την εκμετάλλευση των εργαζομένων στις ΗΠΑ και τη δυσκολία του καθημερινού μεροκάματου. Η ταινία συμμετείχε στο διαγωνιστικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Καννών 2000.
Και αν νομίζει κανείς πως για τον Κεν Λόουτς το θέμα ήταν απλά η υπόθεση μιας ταινίας, ας έχει υπόψη πως το 2012 αρνήθηκε να παραλάβει το βραβείο του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ του Τορίνο διαμαρτυρόμενος για τις απολύσεις των καθαριστριών και τις μειώσεις των μισθών τους. Στην επίσημη ανακοίνωσή του ο Λόουτς δηλώνει: «Μετά μεγάλης λύπης μου είμαι αναγκασμένος να αρνηθώ αυτό το βραβείο, εφόσον πληροφορήθηκα ότι οι καθαριστές και οι φύλακες του Μουσείου Κινηματογράφου του Τορίνου έχουν υποστεί απολύσεις και συνεχόμενες μειώσεις στους μισθούς τους. Οι χαμηλόμισθοι εργάτες είναι οι πιο ευάλωτοι κι αυτοί που θα χάσουν άμεσα τη δουλειά τους αν τολμήσουν να εναντιωθούν στις μειώσεις μισθών». Και συνεχίζει τονίζοντας την ευθύνη του φεστιβάλ, το οποίο είναι θυγατρική του Κινηματογραφικού Μουσείου του Τορίνου. «Σ’ αυτή την περίπτωση, η συμβαλλόμενη οργάνωση στην εταιρεία που ασκεί τέτοιες μεθόδους δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια, πρέπει να πάρει τις ευθύνες της απέναντι στους εργαζομένους – ακόμα κι αν δεν ανήκουν άμεσα σ’ αυτήν. Έχω γυρίσει μία ταινία με αυτό το θέμα («Ψωμί και Τριαντάφυλλα») και δεν θα μπορούσα να αρνηθώ τη συμπαράστασή μου στους εργάτες που απολύθηκαν γιατί αγωνίστηκαν για τα δικαιώματά τους. Αν αποδεχόμουν το βραβείο γιατί φοβάμαι την κριτική του φεστιβάλ, θα ήμουν αδύναμος και υποκριτής!» Αυθεντικός Λόουντς πίσω και μπροστά από τις κάμερες… Δείτε το trailer της ταινίας: http://www.youtube.com/watch?v=IrDpd4sCswY)
Οι Φίλοι των Γραμμάτων
