“Ελληνικό καλοκαίρι”: το πιο σύντομο ανέκδοτο! Εδώ και κάμποσα χρόνια, στο περιθώριο πάντα της δημόσιας συζήτησης, ο κόσμος του μεροκάματου βιώνει οδυνηρά την απώλεια της αλλοτινής ψευδαίσθησης ξεγνοιασιάς και ανάτασης που πρόσφερε και μόνο η προσμονή του. Σαν μην έφτανε η διαχρονική συνθήκη των πιο κακοπληρωμένων της Ευρώπης (και επίσημα πια: τελευταίοι σε αγοραστική δύναμη μέσα στην Ε.Ε.), μονάχα τρόμο μας φέρνει η έλευσή του, με την ακρίβεια να μας τσακίζει και το στεγαστικό πρόβλημα πλέον να λαμβάνει διαστάσεις κοινωνικής μάστιγας. Σε μια χώρα όπου μεθοδικά ο παραγωγικός ιστός αντικαθίσταται από την μονοκαλλιέργεια της τουριστικής ανάπτυξης, το “ελληνικό καλοκαίρι” έχει μετατραπεί στην πιο επαχθή εποχή για τα πληβειακά στρώματα.
Η “σεζονοποίηση” της εργασίας σε ολοένα και πλατύτερα εργατικά στρώματα, όχι μόνο καθιστά τις διακοπές κακόγουστο αστείο, αλλά τα υποχρεώνει στον πιο εξοντωτικό ζυγό και στην πιο ψυχοφθόρα αλλοτρίωση: να λιώνουν εκεί και τότε που άλλοι διασκεδάζουν, καταναλώνουν, ξεδίδουν. Κι όχι μονάχα στα παραδοσιακά τουριστικά θέρετρα, αλλά πλέον και μέσα στις πόλεις, στις ίδιες τους γειτονιές, που μετατρέπονται σε θεματικά πάρκα κατανάλωσης, τα οποία σταδιακά τα εξορίζουν και τα βυθίζουν στην στεγαστική ανασφάλεια.
Εδώ στα Χανιά, σε μία από τις ατμομηχανές της εγχώριας τουριστικής βιομηχανίας, βλέπουμε πια καθαρά τις κατακλυσμιαίες επιπτώσεις που έχει επιφέρει ο υπερτουρισμός σε όλα τα επίπεδα: εργασιακό, στεγαστικό, περιβαλλοντολογικό και ψυχοκοινωνικό.
Η βόρεια ακτογραμμή έχει σχεδόν καταστραφεί από το τσιμέντο και την μόλυνση, και έπονται η δυτική και η νότια, σε σημείο που κάνει πραγματικά εντύπωση το πως δεν έχει γίνει ακόμη αντιληπτό το πριόνισμα του κλαδιού που η τουριστική βιομηχανία κάθεται. Σαν να μην έφτανε αυτό, φέτος έσκασε και το προδιαγεγραμμένο από καιρό πρόβλημα της λειψυδρίας, το οποίο έχει προκαλέσει η προνομιακή διοχέτευση των υδάτινων πόρων στις ανάγκες του τουρισμού, στερώντας το πιο πολύτιμο αγαθό από τον πιο κρίσιμο για τη ζωή παραγωγικό τομέα, αυτόν της αγροτιάς, αλλά και ξεδιάντροπα από τα νοικοκυριά ολόκληρων περιοχών.
Η πιο ύπουλη όμως καταστροφή που εκτυλίσσεται μπροστά μας είναι αυτή της ψυχοκοινωνικής αλλοτρίωσης. Στην ουσία πρόκειται για την βιτρίνα που κρύβει από πίσω της όλη την εργασιακή γαλέρα και την υποτίμηση της εργασίας. Είναι η βαριά αλλοτρίωση των συνειδήσεων που έχει επιφέρει το γρήγορο και άκοπο κέρδος των αφεντικών του τουρισμού, η οποία ορίζει και την κυρίαρχη κουλτούρα μέσα στην πόλη. Καθώς τα αφεντικά ελέγχουν μηχανισμούς πολιτικής εκπροσώπησης και δημόσιας προπαγάνδας, και μέσω αυτών κρατικούς και αυτοδιοικητικούς υπηρεσιακούς παράγοντες, έχουν καταστήσει την ασχήμια για ομορφιά, την κακογουστιά για εξευγενισμό, την δουλοπρέπεια για τιμή, την ατιμία για εξυπνάδα.
Σε μια πόλη-γιουσουρούμ, με τα ατελείωτα τραπεζοκαθίσματα και ομπρελοσκαιάδια, τσουμπλέκια και μπιρμπιτσόλια, για 2-3 μήνες κάθε χρόνο η αυθαιρεσία κάθε λογής γίνεται νόμος. Μπροστά σε αυτόν τον νόμο του ισχυρού, οι υποτιθέμενοι αρμόδιοι ελεγκτικοί μηχανισμοί στραβώνονται, οι δημοτικοί άρχοντες κουφαίνονται, οι δημόσιες γραφίδες ξεμένουν από μελάνι. Αλλά πάλι, όχι ακριβώς…
Για την ακρίβεια, τότε και εκεί που η αυθαιρεσία γίνεται νόμος, είναι που όλοι οι παραπάνω παίζουν τα ρέστα τους προασπίζοντάς τον απέναντι και στην παραμικρή ένσταση, παραφωνία, διαμαρτυρία. Τότε είναι μόνο που ενοχλούνται και ξεσπαθώνουν, εμπεδώνοντας και νομιμοποιώντας την αυθαιρεσία. Στην Touristland απαγορεύεται η διαμαρτυρία… διότι ενοχλεί.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η πλέον καθ’ύλην αρμόδια κρατική υπηρεσία, η Εφορεία Αρχαιοτήτων. Παρά το ότι διοικητικά η ΕΦ.Α. Χανίων ανήκει στο πιο αμαρτωλό υπουργείο της τρέχουσας διακυβέρνησης, με τα δεκάδες σκάνδαλα που αγγίζουν την ίδια την ανεκδιήγητη Μενδώνη (με πιο πρόσφατο το μαφιόζικο κύκλωμα εκβιαστών αξιωματούχων του ΥΠ.ΠΟ), θα περίμενε κανείς έστω και τυπικούς λόγους να έχει μια κάποια ευχέρεια κινήσεων – τουλάχιστον πάνω σε ζητήματα που δεν άπτονται της κεντρικής κυβερνητικής πολιτικής (βλ. ξενοδοχοποίηση του λόφου Καστέλι). Κι όμως, από όλο αυτό το όργιο επιχειρηματικής αυθαιρεσίας που εκτυλίσσεται και φέτος στο ενετικό λιμάνι και στην παλιά πόλη, με τι βρήκε να ασχοληθεί; Με τίποτα. Πέραν τούτου, με τι βρήκε να ενοχληθεί; Με ένα πανό. Για ένα πανό λοιπόν, η διευθύντρια της υπηρεσίας κάλεσε εγγράφως την αστυνομία να επιληφθεί, δίνοντας το άλλοθι (ξανά) στις ειδικές δυνάμεις της να εισβάλουν στην αυλή της κατάληψης Rosa Nera δύο φορές μέσα στον Ιούλιο, συλλαμβάνοντας τη δεύτερη και μια συντρόφισσά μας που προσπάθησε να τις εμποδίσει.
Κι αν η ΕΦΑ κατέστη υπόλογη στα μάτια όλης της πόλης για την νομιμοποίηση της ξενοδοχοποίησης του λόφου Καστέλι, μπαίνοντας στο ίδιο κάδρο με τις πρυτανικές αρχές του Πολυτεχνείου Κρήτης, όταν κατά την εκκένωση της κατάληψης τον περασμένο Απρίλιο επέτρεψε εργασίες από την εταιρία, τώρα εμπεδώνει το ρόλο της ως όργανο της Μενδώνη και της ξενοδοχειακής μαφίας. Με τις δικές της ευλογίες και προς τέρψιν όλων όσων απεργάζονται την ξενοδοχοποίηση, τα ΟΠΚΕ της αστυνομίας επιδόθηκαν πάλι σε μια επίδειξη αυταρχισμού (και αισχρού σεξισμού απέναντι στην συλληφθείσα), παραβιάζοντας ανοιχτές θύρες σε μια πλατεία που κρατιέται δημόσια και ανοιχτή τόσα χρόνια χάρις την ύπαρξη της κατάληψης.
Την κατηγορία της “οπτικής όχλησης” που η αστυνομία φόρτωσε σε δύο ανθρώπους μας – καθώς συνέλαβε και δεύτερο σύντροφό μας κατά την συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το αστυνομικό μέγαρο – την αποδεχόμαστε με χαρά. Σε αυτήν την εργασιακή, οικονομική και αισθητική αθλιότητα που υπομένουμε ως εργαζόμενοι και κάτοικοι μιας πόλης πλήρως παραδομένης στις ορέξεις της τουριστικής βιομηχανίας, περιποιεί τιμή για εμάς να ενοχλούμε.
Μαζί μας νιώθουμε κάθε άνθρωπο που στενάζει κάτω από αυτήν την αθλιότητα και ευελπιστούμε να συναντηθούν οι “οχλήσεις” μας. Παραμένουμε εδώ, στους αγώνες για τους δημόσιους και ανοιχτούς χώρους που τόσο έχουμε όλοι κι όλες ανάγκη, μακριά από την αποικιοκρατία του κεφαλαίου.
Παραμένουμε εδώ, ενάντια στην ξενοδοχοποίηση του λόφου Καστέλι και υπερασπίζοντας μιαν άλλη συλλογική και αυτοοργανωμένη ζωή.
Αύγουστος 2024
Κατάληψη Rosa Nera
