Στις 22 Απριλίου 2021 ήρθε στο φως της δημοσιότητας η υπόθεση που αφορά το γηροκομείο Χανίων «Αγία Σκέπη». Ο ασκός του Αιόλου άνοιξε με την εκταφή της σορού μιας γυναίκας που απεβίωσε πρόσφατα, με σκοπό να εξακριβωθούν τα πραγματικά αίτια του θανάτου της. Υπάρχουν δύο αυτόπτες που μαρτυρούν ότι η γυναίκα έπεσε και χτύπησε στο κεφάλι, αιμορράγησε και αντί να μεταφερθεί άμεσα στο νοσοκομείο, της έβαλαν γάζες και την επόμενη ημέρα πέθανε. Οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες: Σύντομα οι έρευνες επεκτάθηκαν, καθώς οι καταγγελίες συγγενών θανόντων και πρώην εργαζομένων ολοένα και πλήθαιναν. Οι αρχικά 24 υποθέσεις που ανοίχτηκαν γύρω από το θέμα, σύντομα έφτασαν τις 73, οι οποίες σύμφωνα με τα ιατρικά πιστοποιητικά θανάτου αποδόθηκαν όλες σε ανακοπή καρδιάς.
Η ιστορία, ξεκινάει 12 χρόνια πριν, το 2009. Μετά από καταγγελίες συγγενών, φιλοξενουμένων στη δομή, εξαιτίας αδικαιολόγητου θανάτου διαμένοντος, ακολούθησε έλεγχος από τη νομαρχία, ο οποίος κατέδειξε σωρεία σοβαρών προβλημάτων, ανεπαρκειών και παρατυπιών. Η διοίκηση του νοσοκομείου ισχυρίζεται ότι το μόνο θέμα τότε ήταν κάποιες “απλές πολεοδομικές παραβάσεις”, όμως ο επιτόπιος έλεγχος έδειξε πολύ περισσότερα. Ενδεικτικά παραθέτουμε μερικά από τα σχετικά αποσπάσματα: Βρέθηκαν φάρμακα ασθενών διασκορπισμένα σε χώρους εντελώς ακατάλληλους και σε συνθήκες επικίνδυνες για τη φύλαξή τους. Μέσα στα ψυγεία βρέθηκαν αλλοιωμένα τρόφιμα και οι λινοθήκες είχαν μετατραπεί σε αποθήκη τροφίμων. Ο χώρος ακαθάρτων έγινε αποθήκη όπου φυλάσσονταν σε άσχημη κατάσταση τα ρούχα των ασθενών και ο νεκροθάλαμος έγινε χώρος για άπλυτα. Το γραφείο της Κοινωνικής Λειτουργού και ο κοιτώνας του προσωπικού είχαν μετατραπεί σε δωμάτια για διαμένοντες ηλικιωμένους και το γραφείο του Γιατρού μετατράπηκε σε γραφείο προσωπικού και φύλαξης φαρμάκων. Σε κανένα WC ασθενών δεν υπήρχαν οι προβλεπόμενες μπάρες στήριξης για άτομα με ειδικές ανάγκες και υπερήλικες. Στη γενική αποθήκη βρέθηκαν ρούχα άπλυτα και σε κακές συνθήκες υγιεινής. Τα ρούχα των ηλικιωμένων ήταν απλωμένα στο ημιτελές, παράνομο κτίριο του γηροκομείου. Καταγγέλλεται επίσης ότι το νοσηλευτικό προσωπικό ήταν ανεκπαίδευτο και φτηνό εργατικό δυναμικό και δεν πληρούσε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας και αποκατάστασης. Σύμφωνα με την έκθεση της δ/νσης πρόνοιας Χανίων, δεν προσκομίστηκαν τα βιβλιάρια υγείας που οφείλουν να έχουν οι εργαζόμενοι υγειονομικού ενδιαφέροντος.
Όπως ήταν αναμενόμενο, αποφασίστηκε το κλείσιμο του γηροκομείου ως παντελώς ακατάλληλο και επικίνδυνο, απόφαση την οποία η διοίκηση του ιδρύματος αγνόησε παντελώς. Η εκπρόσωπος του γηροκομείου αρνήθηκε να δώσει στην υπηρεσία της πρόνοιας τα στοιχεία των συγγενών προκειμένου να έρθουν να πάρουν τους δικούς τους τη στιγμή που υπήρχε απόφαση να κλείσει η δομή. Η λειτουργία του «Αγία Σκέπη» συνεχίστηκε σα να μη συμβαίνει τίποτα. Λίγους μήνες αργότερα, επιβλήθηκε πρόστιμο 15 χιλιάδων ευρώ. Από το 2011 και όταν διαπιστώθηκε ότι καμιά αντίστοιχη υποδομή στην Περιφερειακή Ενότητα Χανίων δεν είχε τη δυνατότητα να φιλοξενήσει τους ανθρώπους που φιλοξενούσε έως τότε το γηροκομείο, του δόθηκε άδεια λειτουργίας . Όταν το 2015 η υπόθεση οδηγήθηκε στα δικαστήρια, οι εξηγήσεις της ιδιοκτήτριας -ισχυρίστηκε μεταμέλεια και αποκατάσταση των παραβάσεων που είχαν βεβαιωθεί- έπεισαν το δικαστήριο και η ποινή-χάδι των 6 μηνών με αναστολή ουσιαστικά ξέπλυνε τους κατηγορούμενους. Νομιμοποιημένα πλέον η διοίκηση συνέχισε το δολοφονικό έργο της, οι επόμενοι έλεγχοι τα βρήκαν όλα στην εντέλεια και φαινομενικά όλα έβαιναν καλώς, μέχρι που ήρθε ο κορονοϊός.
Όταν όλοι κλειστήκαμε σπίτια μας, με τις επισκέψεις των συγγενών να σπανίζουν όλο και περισσότερο, μέχρι που κόπηκαν μαχαίρι λόγω των μέτρων κατά της πανδημίας, άνοιξε ο δρόμος για την πλήρη εξαθλίωση των γερόντων που είχαν την ατυχία να βρεθούν εκεί μέσα. Οι θάνατοι πολλαπλασιάστηκαν, πάντα με την ίδια ελλιπή αιτιολόγηση και με άτυπες διαδικασίες εξπρές. Υπάρχουν μαρτυρίες συγγενών που λένε ότι κατά τη διάρκεια της καραντίνας δυσχέραινε η επικοινωνία με τους δικούς τους ανθρώπους με προφάσεις και δικαιολογίες από πλευράς του νοσηλευτικού προσωπικού. Οι καταγγελίες μαρτύρων πρώην εργαζομένων που δούλεψαν μόλις λίγους μήνες στο κολαστήριο κάνουν λόγο για φρικτά βασανιστήρια. Μιλούν για εξαναγκαστική χορήγηση χαπιών για να κρατούν τους ηλικιωμένους σε καταστολή, οι συνθήκες υγιεινής ήταν άθλιες, οι γέροντες έμεναν για ώρες βρώμικοι κι ανήμποροι, τους υποσίτιζαν για λόγους περικοπής εξόδων. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι τους καθήλωναν σε καρέκλες δένοντάς τους χέρια και πόδια, ότι τους χτύπαγαν και τους έβριζαν, ότι τους ψέκαζαν με εντομοκτόνα στο κεφάλι για να καταπολεμήσουν τις ψείρες. Υπάρχει καταγγελία για περιστατικό θανάτου από πνιγμό λόγω βίαιης σίτισης και περισσότερες από μία καταγγελίες ότι οι τρόφιμοι αφέθηκαν να πεθαίνουν αργά, χωρίς φροντίδα και χωρίς να ειδοποιούνται οι συγγενείς τους. Συγγενείς των ηλικιωμένων ασθενών έλεγαν ότι μέσα στις μέρες που μεσολαβούσαν ανάμεσα στις επισκέψεις – όσο ακόμα αυτές επιτρέπονταν – η επιδείνωση των δικών τους ήταν εμφανής στην όψη και στη ψυχολογία. Υπήρχε παθολόγος γιατρός που πιστοποιούσε θανάτους από ανακοπή καρδιάς χωρίς καν να έρχεται σε επαφή με τους ασθενείς και συχνά οι συγγενείς των θυμάτων λάμβαναν γνώση ακόμα και 24 ώρες μετά το θάνατο. Φαίνεται επίσης ότι για θανάτους που προέρχονταν από χτυπήματα και κατάγματα αναλάμβανε συγκεκριμένο γραφείο τελετών. Σύμφωνα με το νομικό εκπρόσωπο του «Αγία Σκέπη» από το 2009 μέχρι σήμερα έχουν φιλοξενηθεί στη δομή 1.095 ηλικιωμένοι και με δεδομένη τη μικρή χωρητικότητά της σε κλίνες, είναι εύλογο ερώτημα το πώς αδειάζουν τόσο γρήγορα τα κρεβάτια για να υποδεχθούν καινούργιους τρόφιμους. Το ποσοστό θνησιμότητας βρέθηκε να είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από το μέσο όρο άλλων οίκων ευγηρίας. Παρόλα τα όσα φρικιαστικά καταγγέλλονται, για δώδεκα συνεχόμενα χρόνια φαίνεται να υπήρχε πληρότητα στο ίδρυμα και μεγάλη λίστα αναμονής. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στο χαμηλό κόστος διαμονής, με όσα αυτό συνεπάγεται για τους ηλικιωμένους που βρέθηκαν εκεί. Μετά τον αιφνιδιαστικό έλεγχο των τοπικών αρχών και το ξέσπασμα των καταγγελιών, πλέον έχουν ξεμείνει στο κολαστήριο περίπου 30 άνθρωποι και λίστα αναμονής δεν υπάρχει. Η πλευρά του οίκου ευγηρίας, η ιδιοκτήτρια Χρυσή Λιονάκη έχει αρνηθεί κάθε ευθύνη που της αποδίδεται, και θεωρεί ότι όλα αυτά είναι μία πλεκτάνη που έστησαν πρώην υπάλληλοί της εκδικητικά, με σκοπό να της αποσπάσουν χρήματα.
Αυτές τις ημέρες η έρευνα θα παραδοθεί στον εισαγγελέα του Αρείου πάγου για να αποδοθούν ευθύνες. Ένας εκ των συνηγόρων υπεράσπισης, ο Νίκος Ρουσσόπουλος, γνωστός από την υποψηφιότητά του ως βουλευτής στα ψηφοδέλτια της χρυσής αυγής και την υπεράσπιση του φασίστα Λαγού στη δίκη της χρυσής αυγής, ανήκει στην αισχρή εκείνη κατηγορία των δικηγόρων που αναλαμβάνουν τις πιο βρώμικες, τις πιο ποταπές υποθέσεις με μόνο κίνητρο την παχυλή αμοιβή τους. Και εδώ να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Κάθε κατηγορούμενος έχει δικαίωμα σε μια δίκαιη δίκη και έχει δικαίωμα υπεράσπισης. Η παραποίηση και η συσκότιση της αλήθειας όμως, αποτελεί παράβαση καθήκοντος και δεν υπάρχει κανένα «επαγγελματικό» άλλοθι για το συνήγορο.
Στην υπόθεση αυτή βρωμάει συγκάλυψη από τουλάχιστον έναν αστυνομικό που βεβαίωνε γνήσια της υπογραφής γερόντων με άνοια για τη μεταβίβαση ακινήτων, το συμβολαιογράφο που διεκπεραίωνε τις διαδικασίες, το γιατρό που υπέγραφε πανομοιότυπα πιστοποιητικά θανάτου, το γραφείο κηδειών που αναλάμβανε την ταφή όσων έφεραν εμφανή σημάδια βασανισμού, τους επιθεωρητές που περνούσαν να πιούν έναν καφέ και βεβαίωναν ότι όλα είναι εν τάξει, η λίστα των πιθανών εμπλεκομένων είναι τεράστια, όπως τεράστια είναι και η λίστα των βαρύτατων εγκλημάτων που διέπραξαν οι εντολείς του. Καταγγέλλονται μαζικοί βασανισμοί, αρκετοί φόνοι και εγκληματικές συνθήκες κράτησης των γερόντων. Οι ευθύνες έχουν όνομα και πρόσωπο και αυτοί που σκότωναν μεθοδικά ανθρώπους σε ανάγκη θα πρέπει να τεθούν υπόλογοι των πράξεών τους. Ακόμα και τα μισά από όλα αυτά να ισχύουν οι λόγοι για τους οποίους επιτεθήκαμε στο γραφείο του Ρουσσόπουλου είναι υπερ αρκετοί.
Όποιος εκμεταλλεύεται, για τον οποιονδήποτε λόγο, ανήμπορους ανθρώπους, είτε είναι ηλικιωμένοι, είτε είναι ψυχικά πάσχοντες, είτε κρατούμενοι, γίνεται εχθρός μας. Η διοίκηση του «Αγία Σκέπη» με συνενόχους τους υπεύθυνους βάρδιας, τους από καιρό τοποθετημένους «δικούς τους» καθώς και μέλη του νοσηλευτικού προσωπικού, μετέτρεψαν ένα λειτούργημα σε επιχείρηση που θυσίαζε ζωές με μόνο σκοπό το κέρδος. Πάτησαν πάνω στην αξιοπρέπεια ανθρώπων που λόγω της ηλικίας τους δε μπορούσαν να φροντίσουν μόνοι τους τους εαυτούς τους και τους εξευτέλισαν. Μια εκταφή δεν περνάει ποτέ απαρατήρητη. Όποιος υπερασπίζεται τέτοια καθάρματα γίνεται εχθρός μας. Αυτή η κατηγορία ανθρώπων δεν έχει θέση σε μια υγιή κοινωνία.
ΑΝ ΔΕ ΜΑΣ ΣΕΒΕΣΤΕ ΘΑ ΜΑΣ ΦΟΒΑΣΤΕ
Ρουβίκωνας
