Πριν από όλα, ομολογούμε ότι αυτό που μας κίνησε την περιέργεια να αναρωτηθούμε ευρύτερα τι κρύβεται πραγματικά πίσω από την επονομαζόμενη «Πράσινη Ανάπτυξη» και πως θα υλοποιηθούν μελλοντικά έργα ΑΠΕ (Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) στα υπόλοιπα βουνά του νησιού, είναι η προβολή του τοπικού αυτού προβλήματος. Θα θέλαμε λοιπόν να εκθέσουμε και να περιγράψουμε την “Πράσινη Ανάπτυξη” όπως αυτή εφαρμόζεται στο Αποπηγάδι, πέρα από τα όσα φωτίζει η ειδησιογραφία της επικαιρότητας, με τις αστυνομικές δυνάμεις να συμπορεύονται της εταιρίας “Αιολικής Μουσούρων Α.Ε.” σε κάθε “επίσκεψή” της στο Αποπηγάδι και να κάνουν διπλοβάρδιες φυλάσσοντας μηχανήματα πολυεθνικών.Αρχικά ας αναρωτηθούμε τι επιπτώσεις θα έχει στο περιβάλλον, στην υγεία αλλά και στις οικονομικές δραστηριότητες των κατοίκων, η δημιουργία μιας βιομηχανικής ζώνης παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος ισχύος τουλάχιστον 200 MW από πέντε θυγατρικές της Γαλλικής EDF (η αντίστοιχη ΔΕΗ της Γαλλίας) στη περιοχή. Οι κάτοικοι θα πληρώνουν κανονικά τους λογαριασμούς της ΔΕΗ, επιβαρυμένους μάλιστα με το πράσινο τέλος, υπέρ ΑΠΕ, χωρίς κανένα ανταποδοτικό όφελος, πέραν του 2% επί των κερδών των εταιρειών που δικαιούνται οι δήμοι. Όλα αυτά τη στιγμή που η ενέργεια που παράγεται από ΑΠΕ πωλείται βάσει νόμου από τις εταιρείες δύο φορές ακριβότερα στη ΔΕΗ, σε σχέση με την τρέχουσα τιμή του ρεύματος και όλες οι επενδύσεις είναι επιδοτούμενες από κράτος και Ευρωπαϊκή ένωση σε ποσοστό 75%.
Το ρεύμα όλων των αναγκών του νησιού μας είναι μεταξύ 600-700 MW, οι εταιρείες λοιπόν στο Αποπηγάδι έχουν αιτηθεί να υλοποιήσουν έργα που θα καλύπτουν θεωρητικά το 1/3 των ενεργειακών απαιτήσεων της Κρήτης. Στο Αποπηγάδι σχεδιάζονται Αιολικά-υβριδικά πάρκα ισχύος 200 MW, εκατοντάδων ανεμογεννητριών ισχύος τουλάχιστον 1 MW, με 8 ανεξάρτητες δεξαμενές χωρητικότητας 1.000.000 κυβικών μέτρων νερού έκαστη, για υβριδικούς (που λειτουργούν συμπληρωματικά όταν δεν φυσάει αέρας) σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Τα έργα αυτά προβλέπεται να υλοποιηθούν ύστερα από έγκριση στη Ρ.Α.Ε. (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας), 6 διαφορετικών αιτήσεων που κατέθεσαν 5 θυγατρικές της Πολυεθνικής EDF. Η EDF με τη δημιουργία πολλών διαφορετικών θυγατρικών εταιρειών ιδίων συμφερόντων που διαφέρουν μόνο στο όνομα, κάνει έτσι κατάτμηση του συνολικού έργου των 200 MW σε μικρότερης ισχύος, άρα και ευκολότερα στην αδειοδότηση τους όσον αφορά περιβαλλοντικούς όρους υποέργα.
Η Περιβαλλοντική Mελέτη του πρώτου επίσημα αδειοδοτημένου αιολικού πάρκου της εταιρείας Αιολική Μουσούρων ΑΕ., που πήρε έγκριση από το αρμόδιο τμήμα περιβάλλοντος της Νομαρχίας Χανίων, αναφέρει για το Αποπηγάδι: «η περιοχή δεν παρουσιάζει κάποια ενδιαφέροντα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά αφού δεν έχει εκτεταμένα αποθέματα νερού». Το γεγονός ότι το βουνό Αποπηγάδι αποτελεί το μεγαλύτερο ταμιευτήρα νερού στο Νομό, υδρεύοντας χωριά στις Επαρχίες Σελίνου, Κυδωνίας και Κισσάμου, ενώ πηγάζουν από τους παραπόταμους του μεγάλα ποτάμια όπως ο Ταυρωνίτης, Βαβουλεδιανός, Σεμπρωνιώτης, Σουγιανός και Παλαιοχωρίτικος ποταμός, δε φαίνεται να συγκίνησε τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες, Περιφέρεια, Δασαρχείο, Τμήμα Περιβάλλοντος Νομαρχίας. Αντίθετα άνοιξε την όρεξη των υποψήφιων επενδυτών της EDF, οι οποίοι μπορεί στις περιβαλλοντικές μελέτες που καταθέτουν στην Νομαρχία Χανίων να παρουσιάζουν ημιβραχώδη «ασβεστολιθικών πετρωμάτων» έρημο το Αποπηγάδι, που κατοικείται μόνο «από ποντικούς των ορέων και φίδια», παρόλα αυτά, θα κάνουν χρήση εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού στα υδροηλεκτρικά έργα που ετοιμάζουν.
Έργα ΑΠΕ στην κλίμακα που ετοιμάζονται στο Αποπηγάδι απειλούν με ερημοποίηση μεγάλο τμήμα του βουνού, που είναι ζωτικής σημασίας για την ύδρευση της ευρύτερης περιοχής. Το Αποπηγάδι είναι ένα καταπράσινο βουνό γεμάτο από ρυάκια, πηγές και χείμαρρους, καταφύγιο για μεγάλα αρπαχτικά πουλιά όπως ο Χρυσαετός, ο Γύπας και ο απειλούμενος με εξαφάνιση Κοκκαλάς. Το μέγεθος των δεξαμενών νερού, οι γεωτρήσεις που προβλέπουν οι εταιρείες για τα υβριδικά έργα, οι 850 τόνοι τσιμέντου που απαιτεί η κάθε βάση ανεμογεννήτριας, οι πολλών χιλιομέτρων οδοί διάνοιξης, οι πυλώνες υψηλής τάσης και οι υποσταθμοί ρεύματος, θα μετατρέψουν το βουνό σε μια απέραντη βιομηχανική ζώνη. Για τα προστατευόμενα σπάνια αρπαχτικά πουλιά που ψάχνουν τροφή καθημερινά στο Αποπηγάδι, αυτό σημαίνει απώλεια ενός σημαντικού βιοτόπου και διαρκής κίνδυνος λόγω σύγκρουσης αυτών με ανεμογεννήτριες.
Για τους κατοίκους σημαίνει οριστικό τερματισμό οποιασδήποτε μελλοντικά ήπιας μορφής αγροτουριστικής ανάπτυξης και έλεγχος του υψηλής ποιότητας νερού του βασικού υδάτινου ταμιευτήρα του νομού Χανίων από εταιρείες. Υψηλής ενέργειας Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από πυλώνες υψηλής τάσης σημαίνει αυξημένα ποσοστά σε λευχαιμίες και καρκίνους στους κατοίκους, ενώ οι υπόηχοι που παράγει μια ανεμογεννήτρια σε ακτίνα δύο χιλιομέτρων, μπορούν να προκαλέσουν κατάθλιψη, σοβαρές νευρικές διαταραχές, αϋπνία και μόνιμο στρες. Δεν υπάρχει κάποιος χωροταξικός σχεδιασμός ή κάποια ενιαία περιβαλλοντική μελέτη στο Αποπηγάδι που να θέτει κάποια όρια στις αδειοδοτήσεις των εταιρειών που ενδιαφέρονται να πραγματοποιήσουν επενδύσεις σε αιολικά και υβριδικά πάρκα.
Υπάρχει όμως και αναδείχτηκε στο Αποπηγάδι μια άλλη σημαντική παράμετρος του προβλήματος των ανεξέλεγκτων αιτήσεων και μετέπειτα αδειοδοτήσεων γιγάντιων αιολικών πάρκων σε πολλές κορυφές του νησιού, κρίσιμη για το φυσικό περιβάλλον όσο και για την επιβίωση των κατοίκων των ορεινών χωριών του νησιού μας. Το Δασαρχείο Χανίων επικαλούμενο υπουργική απόφαση του 1980 σύμφωνα με την οποία η χαρακτηρισμένη ως δασική γη τεκμαίνεται δημόσια, θεωρεί εαυτόν διαχειριστή των δασικών εκτάσεων στην Κρήτη. Οι εταιρείες πετυχαίνουν το χαρακτηρισμό γης έκτασης χιλιάδων στρεμμάτων ως δασικής και δημόσιας προκειμένου να υλοποιήσουν επενδύσεις Αιολικών πάρκων, μέσω αιτήσεων στο Δασαρχείο, χωρίς καμία προσκόμιση τίτλου-συμβολαίου και τοπογραφικού όπως απαιτούνται αντίθετα να προσκομισθούν από τους απλούς πολίτες που θα αιτηθούν στην ίδια υπηρεσία τον χαρακτηρισμό της γης τους. Με τον ταχύ και εύκολο χαρακτηρισμό της γης τους ως δημόσιας και δασικής, οι λιγοστοί κάτοικοι των ορεινών χωριών διώχνονται σταδιακά από τις περιουσίες τους καθώς δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα και την υπομονή να κάνουν δικαστικούς αγώνες προκειμένου να αποδείξουν κυριότητα σε πάππου προς πάππου κληρονομημένη γη.
Στην περίπτωση Αποπηγάδι οι ενδιαφερόμενες εταιρείες, ουδέποτε ενημέρωσαν τους κατοίκους των παρακείμενων χωριών για τις επενδύσεις τις οποίες σκόπευαν να πραγματοποιήσουν στο τόπο τους. Αντίθετα, πέτυχαν με τις τέσσερις αιτήσεις τους για χαρακτηρισμό γης στο Δασαρχείο Χανίων, να χαρακτηρίσουν ως δασικά και “δημόσια” κτήματα 2600 στρέμματα με διάτρητες και άκυρες πράξεις αποχαρακτηρισμού γεωργικής κτηνοτροφικής και χορτολιβαδικής γης. Στη βιασύνη του να εξυπηρετήσει τις ενδιαφερόμενες εταιρείες το Δασαρχείο Χανίων ανέφερε στους αποχαρακτηρισμούς το Αποπηγάδι άλλοτε ως “Στρογγυλή Κορυφή” και άλλοτε ως “Στρογγυλό Κεφάλι”. Οι δύο από τις τέσσερις πράξεις είχαν (;) αναρτηθεί σε λάθος δήμο από αυτόν στον οποίο απεικονιζόταν στα τοπογραφικά της η κάθε πράξη χαρακτηρισμού!!
Η εταιρεία Αιολική Μουσούρων Α.Ε. και οι υπόλοιπες θυγατρικές της EDF βρήκαν τον τρόπο να παρακάμψουν τις αντιδράσεις που προέκυψαν στο Αποπηγάδι, στα σχέδια τους για «αιολικά πάρκα» και υβριδικά, στην απέναντι από το Αποπηγάδι κορυφή «Πλακάκια». Εκεί, χωστά-χωστά, πιάνοντας έναν-έναν τους ιδιοκτήτες των χειμαδιών του βουνού και βάζοντας τους να υπογράψουν ένα ιδιωτικό συμφωνητικό με όρους τάχα εχεμύθειας και εμπιστευτικότητας και εξόφθαλμων παραχωρήσεων υπέρ της εταιρείας, κατάφεραν σκορπώντας μερικά χιλιάρικα από τα εκατομμύρια των επιδοτήσεων που θα πάρουν να κλείσουν προσωρινά το στόμα κάποιων κατοίκων. Η γη αυτή την οποία σήμερα παραχωρούν εν αγνοία τους στις εταιρείες με το ιδιωτικό συμφωνητικό που υπογράφουν, αύριο θα είναι παραχωρημένη «νόμιμα» και επίσημα από το Δασαρχείο Χανίων στις ίδιες εταιρείες, ως «δημόσια δασική» και θα έχουν χάσει εκτός από τη γη τους και την ευκαιρία να αγωνιστούν για να βάλουμε όλοι μαζί ένα φρένο στο ξεπούλημα τόσο του φυσικού περιβάλλοντος όσο και του τόπου μας.
Η εταιρεία Σάρρας και Σια έχει κάνει αιτήσεις στη ΡΑΕ, για δημιουργία Αιολικών Πάρκων σε 39 κορυφές του νησιού (μεταξύ αυτών είναι και το Αποπηγάδι) συνολικής ισχύος 1002 ΜW, με σκοπό τη μεταφορά και πώληση του παραγόμενου ρεύματος μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου στην Αττική. Η ενέργεια που παράγεται από Αιολικά πάρκα είναι συμπληρωματική αυτής των συμβατικών σταθμών και όπου εφαρμόστηκε σε γιγάντια κλίμακα στο εξωτερικό, δεν υποκατέστησε ούτε τη χρήση των πυρηνικών ηλεκτρικών εργοστασίων, ούτε την καύση του πετρελαίου. Τη στιγμή που το ρεύμα που καλύπτει τις ανάγκες όλου του Ανατολικού Σελίνου είναι μόλις 0.5 MW, έργα ισχύος 200 MW μόνο στο Αποπηγάδι είναι ένας ανεπιθύμητος πράσινος καπιταλισμός. Θέλουμε ΑΠΕ μικρής κλίμακας σε επίπεδο οικίας, κοινότητας ή δήμων για τοπική αυτονομία και αυτάρκεια. Ας στηριχτούν έμπρακτα από την πολιτεία οι ΑΠΕ με επιδοτήσεις στα νοικοκυριά για τοποθέτηση μικρών ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών, που δε θα επιβαρύνουν το φυσικό περιβάλλον και θα μας καθιστούν ενεργειακά ανεξάρτητους. Έργα που θα καλύπτουν με ανεμογεννήτριες σχεδόν όλα τα βουνά μας και τις όμορφες κορυφογραμμές των Λευκών Ορέων, εξυπηρετούν τη γιγάντωση του κέρδους των πολυεθνικών της ενέργειας και υποβαθμίζουν το περιβάλλον και την ποιότητα της ζωής μας.
Ο αγώνας των κατοίκων του Αποπηγαδιού είναι ένα στοίχημα για το αν θα επικρατήσει η αντίληψη του κέρδους πάνω από όλα και η επίτευξη του με όλα τα μέσα, ή αν θα δικαιωθεί η προστασία των αδύναμων αυτής της ιστορίας… της φύσης και των κατοίκων.
