Η διαχρονική αξία της εξέγερσης του Δεκέμβρη 2008

Στις 6 Δεκέμβρη 2008, η δολοφονία του 15χρονου έφηβου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από το όπλο του αστυνομικού ειδικού φρουρού Επαμεινώνδα Κορκονέα σηματοδότησε μια νέα κατάσταση στα κοινωνικά και πολιτικά πράγματα της χώρας μας (και όχι μόνο). Σύσσωμη η νεολαία της Ελλάδας ξεσηκώθηκε, από τον Έβρο ως την Κρήτη, γεμάτη οργή η οποία ξεπέρασε ακόμη και το ίδιο το γεγονός της δολοφονίας. Εξεγέρθηκε βλέποντας ότι ζει σ΄ένα ευνουχισμένο παρών, ατενίζοντας ένα ζοφερό έως ανύπαρκτο μέλλον.

Το πρωτοφανές σε μαζικότητα και ένταση ξέσπασμα, η έκρηξη της προλεταριακής οργής είχε και αιτίες και στόχους. Τις πρώτες μπορούμε να τις ανιχνεύσουμε στη διαρκή υποτίμηση της ζωής μας: συσσωρευμένη υπερεργασία για όλο και μικρότερους μισθούς, επίθεση του κράτους στον έμμεσο μισθό, εντατικοποίηση και απονοηματοδότηση της μαθητικής και φοιτητικής εργασίας, εντεινόμενη επισφάλεια, λεηλασία της φύσης. Και φυσικά, η αυξανόμενη βία απ’ την πλευρά του κράτους-ασφάλειας, με την αστυνομία να είναι μόνο η πιο ορατή του πλευρά.

Αυτή η εξέγερση, ξεκινώντας ενάντια στους μπάτσους, στην ουσία επιτέθηκε σ’ ολόκληρο το οπλοστάσιο του καπιταλιστικού κράτους που βρίσκεται σε κρίση: στην όξυνση της επιτήρησης, την ποινική διαχείριση της κοινωνικής ανασφάλειας, το δόγμα της «μηδενικής ανοχής», τη βία της κοινωνικής απορρύθμισης.

Μια από τις νίκες που κατέγραψε η εξέγερση του Δεκέμβρη, ήταν το σάρωμα των θεσμών του παλιού κόσμου, η γενικευμένη απειθαρχία, που είχε ως αποτέλεσμα να αλλάξει ο συσχετισμός δύναμης και να ραγίσει το κράτος ασφάλειας.

Το κράτος προσπάθησε να μετατρέψει την εξέγερση σε μια θεαματική βεντέτα μεταξύ μπάτσων και «αναρχικών», σε μια γκροτέσκα και χιλιοπαιγμένη θεατρική παράσταση για δύο ρόλους. Οι χιλιάδες των οργισμένων που κατέκλεισαν και κατέλαβαν τους δρόμους των πόλεων έκαναν όμως να καταρρεύσει ο μύθος των «εκατό-διακοσίων κουκουλοφόρων». Δεν κατάφερε να στιγματίσει σαν «εγκάθετους, προβοκάτορες και υποκινούμενους από ξένα κέντρα», χιλιάδες ανθρώπους από άκρη σε άκρη της χώρας και ακριβώς όλοι αυτοί οι άνθρωποι έκαναν αυτόν τον μύθο να καταρρεύσει.

Η μαζικότητα αυτής της πανελλαδικής εξέγερσης, η επέκταση της σαν πυρκαγιά σε αναπάντεχα στρώματα του πληθυσμού και σε ηλικίες, το ανυποχώρητο πείσμα της και η οργή της, αλλά και η σιωπηρή συναίνεση που για πρώτη φορά απέσπασε ακόμη και από εκείνους που δεν συμμετείχαν εξαρχής, δημιούργησε αυτόματα ένα μέτρο σύγκρισης με μεγάλα παγκόσμια ιστορικά γεγονότα όπως η Γαλλική κομμούνα, ο Μάης του ’68 και το πολυτεχνείο του ’73, και όχι άδικα πριν λίγες μέρες τοποθετήθηκε από ξένους ιστορικούς ανάμεσα στις δέκα μεγαλύτερες εξεγέρσεις της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας.

Με την καταστροφή ή απαλλοτρίωση εμπορευμάτων, με τις μαζικές συγκρούσεις με την αστυνομία, η συλλογική βία των εξεγερμένων κατευθύνθηκε εναντίον των κοινωνικών σχέσεων στις οποίες υπόκεινται καθημερινά.

Στις σύγχρονες αστικές ζούγκλες, η καταπίεση περνάει μέσα από την υφαρπαγή του Λόγου (αλλά και την ομηρία του Κορμιού) από την εξουσία. Κι όταν ο Λόγος καταργείται (γιατί καταργείται ο διά-Λόγος του κοινωνικού συμβολαίου), το Κορµί είναι το επόμενο που επαναστατεί! Και επιβάλλει ελεύθερη κίνηση των εξεγερµένων στην πόλη, διακοπή της κίνησης των υλικών (εµπορευµάτων) που µπλοκάρουν τη δηµιουργία, σπάσιµο των κινητών κελιών (λουξ αυτοκινήτων), κάψιµο των ινστιτούτων κίνησης του κεφαλαίου (τραπεζών), κλείσιµο των ιδρυµάτων που αιχµαλωτίζουν την κίνηση ιδεών, κορµιών και οραµάτων (σχολείων), απελευθέρωση όσων στερήθηκαν την κίνηση (µεταναστών).

Οι άνθρωποι που ενήργησαν έτσι, νεολαία, μετανάστες, άνεργοι, φτωχοί, άστεγοι, κάθε είδους περιθωριοποιημένοι και αποκλεισμένοι από την «καταναλωτική χαρά» και «οικονομική ευδαιμονία», όλοι αυτοί που ήταν για χρόνια εξωθημένοι στα όρια της κοινωνικής εκμηδένισης βγήκαν στους δρόμους για να εκδικηθούν για αυτή τους τη θέση, φωνάζοντας με τις πράξεις τους «ως εκεί και μη παρέκει». Οι άνθρωποι αυτοί τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλοί, πάρα πολλοί και συνεχίσουν σήμερα να αυξάνονται. Αν κοιτάξουμε τι συμβαίνει σε παγκόσμια κλίμακα, θα δούμε ότι τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε παρόμοια θερμοκρασία βρασμού. Είναι αρκετός καιρός που η Ελλάδα (όπως οι περισσότερες δυτικές χώρες) έχει ξεπέσει μαζικά από την «ευημερία» (με κυμαινόμενο επιτόκιο) στη σταθερή γυμνή απώλεια.

Όλα τα «κεκτημένα»: Μεροκάματα, μισθοί, εργασιακή ασφάλεια, προσδοκίες για αξιοπρεπή ζωή, ανθρώπινα δικαιώματα, έχουν βρεθεί στην κόψη του ξυραφιού. Και το ξυράφι έχει αρχίσει να κόβει καθώς πίσω από την απώλεια πραγμάτων και προσώπων φαίνεται σιγά-σιγά η αποτρόπαια αλήθεια της μαζικής φτώχιας. Είναι αρκετός καιρός που «σαν από το πουθενά», η φαρσοκωμωδία της «ανάπτυξης», της «ισχυρής Ελλάδας» έδωσε τη θέση της στην τραγωδία της κατάρρευσης και του μνημονίου και το ψωροφαντασμένο σύνθημα «ο καθένας για τον εαυτό του» αντιστράφηκε προσβλητικά στο «μαζί τα φάγαμε».

Σήμερα είναι πλέον σίγουρο ότι οι στιγμές που ζούμε απέχουν πολύ από τη χαζοχαρούμενη συναίνεση των προηγούμενων ετών και αυτό οι κατά τόπους και είδους άρχοντες το αντιλαμβάνονται. Η οικονομική επίθεση της κυριαρχίας προς τους λαούς οχυρώνεται πίσω από πρωτόγνωρα αστυνομικά, δικανικά και κατασταλτικά μέτρα με νέους τρομονόμους, όπου ακόμη και η διαδήλωση θεωρείται εν δυνάμει τρομοκρατική πράξη. Μηδενική ανοχή έναντι κάθε κοινωνικής ομάδας που διεκδικεί και ξυλοδαρμοί μέσω τόνων χημικών από τους ραβδούχους του κράτους με αποτέλεσμα σοβαρούς τραυματισμούς πολιτών είναι σχεδόν σε ημερήσια διάταξη. Ο καπιταλισμός αχαλίνωτος όσο ποτέ συνεχίζει να καταστρέφει τον πλανήτη και να δολοφονεί φτωχαίνοντας τους κατοίκους του, ακόμη και τώρα που κατά πολλούς βρίσκεται ένα βήμα από το χείλος του γκρεμού.

Οι διεθνείς ανταγωνισμοί οξύνθηκαν και η οικονομική κρίση (τεχνητή από τον ίδιο τον καπιταλισμό για να κερδοσκοπήσουν οι αγορές των τραπεζών) έχει αρχίσει και υποσκάπτει την ήδη σαθρή και καταταλαιπωρημένη βάση της κοινωνικής πυραμίδας. Πρόκειται αναμφίβολα για βαναυσότητα και όταν υπάρχει βαναυσότητα αυτόματα αναπτύσσεται και το αίσθημα της εκδίκησης από τη πλευρά των καταδικασμένων. Και η εκδίκηση σε μια τέτοια κατάσταση είναι πέρα για πέρα νόμιμη. Αυτό είναι και το διαχρονικό νόημα της εξέγερσης του Δεκέμβρη του 2008. Η εξέγερση του Δεκέμβρη πλήγωσε πολύ σοβαρά το θηρίο σε τοπικό επίπεδο και έφερε σκεπτικισμό και ανασφαλή ερωτηματικά σε διεθνές. Και όπως ξέρουμε όταν ένα θηρίο τραυματίζεται σοβαρά, γίνεται άκρως επιθετικό με λυσσασμένη μανία.

Από την απέναντι πλευρά είμαστε εμείς οι άνθρωποι. Όλοι και όλες αυτοί που υποτιμητικά μας αποκαλούν «οι μάζες». Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς μπροστά σε αυτή τη λυσσασμένη και γενικευμένη επίθεση;

Έχουμε δύο επιλογές. Ή θα βγούμε για τα καλά και χωρίς πισωγυρίσματα στο προσκήνιο της ιστορίας, παίρνοντας επιτέλους την τύχη μας στα χέρια μας από τα δικά τους, ή θα βυθιστούμε για μια ακόμη φορά στα πιο μαύρα σκοτάδια της εκμηδένισής μας. Γιατί το ζήτημα δεν είναι αν ζούμε περισσότερο ή λιγότερο φτωχά, αλλά ότι ζούμε με έναν τρόπο και σε ένα σύστημα που μας διαφεύγει πώς είναι πραγματικά η ζωή.

Αν έχουν καταφέρει να μας μετατρέψουν σε ένα λαό «αμαθή, ελαφρύ επιπόλαιο, μεγαλωμένο μέσα στο φόβο, την υποκρισία, τη δολιότητα, το ψέμα, αναθρεμμένους μέσα στον ατομισμό, την ίντριγκα, την κολακεία, την τσιγκουνιά, την αισχροκέρδεια και δεν αποβάλουμε εκείνα τα «προβατίσια» ένστικτα και συνήθειες τα οποία (μας) χάραξαν στο μυαλό ολόκληροι αιώνες εθελοντικής και μη σκλαβιάς, τότε είναι πολύ πιθανόν αντί μιας μαζικής λαϊκής αντίδρασης στα μέτρα κατά της οικονομικής επίθεσης-κρίσης να βρεθούμε σε μια κατάσταση που ούτε ο Αδόλφος Χίτλερ δεν είδε στα πιο ποθητά όνειρα του. Σε μας εναπόκειται να αποδείξουμε το αντίθετο.

Όπως λέει και ο ποιητής: «εγώ κι εσύ και τα εκατομμύρια τιποτένιοι σαν και σένα και σαν εμένα. Υποκριτές, φιλόδοξοι, μικρόψυχοι, εγωιστές, δειλοί εμείς κρατάμε μες στα ένοχα παράφορα τούτα χέρια τις τύχες του κόσμου. Να το θυμάσαι αυτό».

6/12/2010

Αναρχικοί-ες/Αντιεξουσιαστές-τριες Ηρακλείου Kρήτης