Χθες το βράδυ, 27/4, έγινε παρέμβαση στο μαγαζί “Λάκκος” για τον ξυλοδαρμό εργαζομένου του μαγαζιού από το αφεντικό. H πρωτοβουλία πάρθηκε από τη νεοσύστατη συνέλευση εργαζομένων/ανέργων Kurbet με παρουσία κόσμου 50-60 εργαζομένων,συντρόφων και φίλων.
Μερικά από τα συνθήματα που ακούστηκαν μεταξύ άλλων:
- Τρομοκρατία είναι η μισθωτή σκλαβιά/ καμιά ειρήνη με τ’ αφεντικά
- Η αλληλεγγύη όπλο των εργατών/ πόλεμο στο πόλεμο των αφεντικών
- Για κάθε μάτσο, ξεφτίλα αφεντικό/ μίσος, μίσος, μίσος ταξικό
- Σεξισμός και βία, μαύρη εργασία/ καμία αυταπάτη για την εργοδοσία
- Χέρι αφεντικού σηκώθηκε σ’εργάτη/ το χέρι του βαραίνετε εσείς οι καρεκλάτοι
- Είμαστε εργάτες και όχι συνεργάτες/ και στα αφεντικά δε βάζουμε τις πλάτες
Ακολουθεί το κείμενο που μοιράστηκε, τρικάκια και φωτογραφίες της δράσης.
Για το περιστατικό εργοδοτικής βίας στο μαγαζί «Λάκκος» στο Ηράκλειο Κρήτης
Στις 4/4, ο Βαγγέλης, το αφεντικό του μαγαζιού “Λάκκος” στην ομώνυμη γειτονιά του Ηρακλείου, επιτίθεται με μπουνιές σε εργαζόμενο επειδή όπως υποστήριξε ξέχασε να σημειώσει μια παραγγελία. Μια συνάδελφος του η οποία ήταν μπροστά στο συμβάν, προσπάθησε να ηρεμήσει τον Βαγγέλη, αλλά μάταια. Την επόμενη μέρα ο Βαγγέλης ενημερώνεται τηλεφωνικά πως σύσσωμο το προσωπικό του παραιτείται από το μαγαζί, ως ελάχιστη ένδειξη διαμαρτυρίας προς το παραπάνω συμβάν.
Το περιστατικό αυτό ήρθε να προστεθεί σε μια σειρά υβριστικών συμπεριφορών και «εκρήξεων» του εν λόγω καταστηματάρχη απέναντι στο προσωπικό του καφενείου. Ανάλογα με τα κέφια του οι υπάλληλοι δέχονται συχνά-πυκνά προσβολές και φωνές μπροστά στους πελάτες. Ειδικά την περίοδο του καλοκαιριού -όπου το μαγαζί διπλασιάζεται σε έκταση λόγω της χρήσης του εξωτερικού χώρου- οι εργαζόμενοι/-ες καλούνται να καλύψουν πόστα που προορίζονταν για περισσότερα άτομα και ταυτόχρονα τη γκρίνια του Βαγγέλη. Κι όλα αυτά με τα ένσημα 4ώρου αντί 8ώρου, χωρίς επιδόματα και δώρα, μια πάγια τακτική που ακολουθείται πιστά τα τελευταία χρόνια από την πλειονότητα των αφεντικών στον κλάδο του επισιτισμού στο Ηράκλειο, μην αφήνοντας περιθώρια διεκδικήσεων από την πλευρά των εργαζομένων, αφού συνάπτουν άτυπες «συμφωνίες» με τους εργοδότες και οι συμβάσεις που υπογράφονται δεν αντιστοιχούν στις πραγματικές εργατοώρες που αφιερώνουν μες στα μαγαζιά.
Επειδή ξέρουμε τι θα ακούσουμε από διάφορους εργοδότες, «υπεύθυνους» σε μαγαζιά, φιλελεύθερους και λοιπούς φίλους του Κεφαλαίου που θεωρούν το να είσαι αφεντικό δείγμα επιτυχίας στη ζωή ενός ανθρώπου, ας ξεκαθαρίσουμε κάτι. Οι ξυλοδαρμοί εργαζομένων ΔΕΝ είναι μεμονωμένα περιστατικά και ΔΕΝ δικαιολογούνται από τον «προβληματικό» χαρακτήρα του συγκεκριμένου αφεντικού.
Η εργοδοτική βία είναι ένα φαινόμενο της ταξικής κοινωνίας και όχι απλώς μια σειρά περιστατικών που θα μπορούσαμε να αποδώσουμε στην «κακιά στιγμή» ή την ψυχοσύνθεση του εργοδότη. Όπως είναι λογικό, για την αντιμετώπιση ενός φαινομένου οφείλουμε πάντα να χτυπάμε στη ρίζα αλλιώς το πρόβλημα αναπαράγεται. Η προσωπικότητα του εκάστοτε αφεντικού λοιπόν δεν είναι η γενεσιουργός αιτία του φαινομένου, δεν είναι η ρίζα του προβλήματος, δεν είναι αυτό που αναπαράγει την εργοδοτική βία.
Η ρίζα είναι η ίδια η μισθωτή εργασία. Η τρομοκρατία των εργοδοτών έχει τις ρίζες της βαθιά στην ίδια την εκμεταλλευτική φύση της μισθωτής εργασίας και την εξουσία που δίνει στο αφεντικό. Η βία συγκροτεί τη σχέση αφεντικού-εργαζόμενου. Το πώς θα εκφραστεί, τι μορφή θα πάρει δηλαδή, επαφίεται στις περιστάσεις: ψυχολογική πίεση, εντατικοποίηση, μισθολογικές περικοπές, απλήρωτες υπερωρίες, σπαστά ωράρια, σεξουαλική παρενόχληση, ξύλο και γιατί όχι πυροβολισμοί (βλ. Μανωλάδα).
Με δυο λόγια, όλα τα αφεντικά είναι «προβληματικά» λόγω της αντικειμενικής προνομιακής θέσης τους στην μισθωτή σχέση εργασίας. Εκείνης της θέσης δηλαδή που τους επιτρέπει να εκμεταλλεύονται την εργασιακή μας δύναμη για να αντλούν υπεραξία, επειδή είχαν το κεφάλαιο να ξεκινήσουν μια επιχείρηση. Η λύση λοιπόν δεν είναι να αλλάξει χαρακτήρα το αφεντικό αλλά να δυναμώσει η οργάνωση των εργαζομένων και η δύναμη τους ενάντια στην εξουσία των εργοδοτών.
Εκμετάλλευση και πατριαρχία: η διττή μορφή της εργοδοτικής εξουσίας
Η εργοδοτική βία είναι το ασχημότερο παιδί από το ζευγάρωμα δύο τεράτων της ταξικής κοινωνίας: της εργατικής εκμετάλλευσης και της πατριαρχίας. Αυτά συγκροτούν τον διττό χαρακτήρα της εξουσίας ενός άντρα-εργοδότη.
Από τη μία, η εξουσία αυτή πηγάζει από το στοιχείο της οικονομικής εξάρτησης που έχει ο εργαζόμενος από το αφεντικό, ιδιαίτερα σε μια εποχή όπου τα όπλα των εργαζομένων για προστασία απέναντι στα αφεντικά, καταργούνται με νόμους του κράτους του ΣΥΡΙΖΑ και των προηγούμενων γαλαζοπράσινων-ακροδεξιών κυβερνήσεων.
Από την άλλη, η εξουσία αυτή πηγάζει από τα προνόμια που προσφέρει στον άντρα, η πατριαρχική, καπιταλιστική κοινωνία. Η πατριαρχία, ως το σύστημα εξουσίας όπου ο «αφέντης-άντρας-πατέρας» κυριαρχεί πάνω στα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, αποτελεί κυρίαρχη συνθήκη της καπιταλιστικής κοινωνίας. Η ιδεολογική κυριαρχία της πατριαρχίας δημιουργεί την αυταπάτη ότι είναι «φυσικό» ή αναγκαίο, κάποιος άντρας να αναλαμβάνει το «κουμάντο». Έχοντας στρωμένο τον δρόμο ιδεολογικά από την πατριαρχία, το εκάστοτε αρσενικό κυριαρχεί κοινωνικά με τα χρήματά, την αρρενωπότητα ή απλά λόγω του ότι είναι «άντρας», επιβάλλοντας την εξουσία του στο σπίτι, το μαγαζί, το χωριό.
Με τη διττή φύση των προνομίων του, ο άντρας-εργοδότης θεωρεί φυσικό να είναι «φωνακλάς», «νευρικός», «εύθικτος» και άμα λάχει «να ρίχνει και καμιά» στη γυναίκα του ή τους/τις υπαλλήλους του. Θεωρεί δικαίωμά του να καταπιέζει (να «ζορίζει λίγο» όπως θα έλεγε) τους εργαζόμενους για πιο εντατική εργασία, επειδή πιστεύει ότι αυτός «τους δίνει δουλειά»· ότι οι εργαζόμενοι χρειάζονται τα αφεντικά και όχι το αντίθετο. Γι’ αυτό και τα παραμικρά λάθη ή οι δίκαιες εργατικές διεκδικήσεις εκλαμβάνονται ως «αχαριστία». Αυτή η αντίληψη του άντρα-πατριάρχη-εργοδότη είναι που σηκώνει το χέρι αφεντικών σαν τον Βαγγέλη.
Φυσικά, στο ερώτημα αν μπορεί μια επιχείρηση να λειτουργήσει χωρίς αφεντικά η απάντηση είναι γνωστή. Ναι, συμβαίνει και γι’ αυτήν την κοινωνία παλεύουμε. Αντίθετα είναι δεδομένο ότι μια επιχείρηση δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς εργαζόμενους. Εκτός αν κάποιο αφεντικό έχει μεταφυσικές ικανότητες και μπορεί να βρίσκεται ταυτόχρονα σε όλα τα πόστα.
Εν ολίγοις, η δομική ανισότητα της μισθωτής εργασίας και η πατριαρχία δεν είναι αμπελοφιλοσοφίες αλλά η σκληρή πραγματικότητα της ταξικής κοινωνίας. Πόσους εργαζόμενους έχετε ακούσει να δέρνουν το αφεντικό τους; Πόσες γυναίκες να δέρνουν τους άντρες τους; Πόσες εργαζόμενες να παρενοχλούν τους άντρες-εργοδότες τους;
Η «προσωπικότητα» λοιπόν του κάθε Βαγγέλη είναι μόνο η επιφάνεια του προβλήματος και χρησιμοποιείται σαν επιχείρημα ακριβώς για να ξεπλύνει τα αφεντικά· να μας πει με λίγα λόγια ότι η τρομοκρατία δεν είναι δομικό χαρακτηριστικό της εργοδοσίας αλλά «αδυναμία χαρακτήρα» κάποιων κακών αφεντικών. Και που αποσκοπεί τελικά αυτή η ρητορική; Μα φυσικά να πείσει τους εργαζόμενους να είναι επιεικείς με την εργοδοτική βία, την πίεση, το άγχος, ακόμα και με τις μπουνιές.
Τίποτα δεν θα μείνει αναπάντητο…
Δεν είμαστε ούτε αφελείς ούτε συνέταιροι των εργοδοτών. Δεν μοιραζόμαστε τα κέρδη ούτε καθορίζουμε εμείς τις συνθήκες εργασίας μας. Είμαστε εργαζόμενοι και ξέρουμε καλά τι θα πει εκμετάλλευση και βία. Δεν συγχωρούμε λοιπόν κανέναν Βαγγέλη. Γιατί η «κατανόηση» προς τα αφεντικά κοστίζει πολύ. Γιατί αν πάμε πίσω τώρα, οι Βαγγέληδες αυτού του κόσμου θα νιώθουν πιο ασφαλείς να τρομοκρατούν.
Στεκόμαστε με αμέριστη αλληλεγγύη δίπλα στον συνάδελφο που δέχτηκε την εργοδοτική επίθεση. Δεν είναι μόνος του. Κανένας εργαζόμενος δεν είναι μόνος του αν επιλέξει να συλλογικοποιηθεί. Με όπλο την ταξική συνείδηση και τη συλλογική δράση θα απαντήσουμε όπως πρέπει στις προκλήσεις των αφεντικών.
ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΒΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ
