Η αξιολόγηση αυτή θα είναι διπλή με γενικά και αόριστα κριτήρια, με βαθμολογία και «μη προακτέους». Καταρχάς θα είναι διοι-κητική που αφορά στο «τυπικό υπηρεσι-ακό έργο» και εκπαιδευτική που αφορά στο διδακτικό και γενικότερα στο επιστη-μονικό και παιδαγωγικό έργο. Η διοικητική αξιολόγηση είναι ετήσια. Η εκπαιδευτική αξιολόγηση διενεργείται μία, τουλάχιστον, φορά ανά τριετία εντός συνεχούς χρονικού διαστήματος που δεν υπερβαίνει τους 2 μήνες και περιλαμβάνει την παρακολού-θηση δύο τουλάχιστον διδασκαλιών.
Ο γραφειοκρατικός έλεγχος και ο βαθμός συμμόρφωσης με την ιεραρχική εξουσία είναι παντού ο βασικός στόχος. Κάθε στέλεχος και βαθμίδα ελέγχου αξιολογείται από την ικανότητά της να αξιολογεί την αμέσως επόμενη και να εφαρμόζει την κυβερνητική πολιτική.
Μεγάλο βάρος δίνεται στην αξιολόγηση των διευθυντών των σχολικών μονάδων. Όχι τυχαία, αφού οι διευθυντές θα είναι οι άμεσοι αξιολογητές. Ο «πολύ καλός» διευθυντής είναι εκείνος που «τεκμηριώνει με πληρότητα την αξιολογική του κρίση με βάση στοιχεία που βρίσκονται στα πρακτικά του σχολείου και… σε άλλες συναφείς πηγές που σχετίζονται με την συνέπεια και το εν γένει μη διδακτικό έργο του εκπ/κού και ενημερώνει εγκαίρως τους ανωτέρους του».
Τα κριτήρια της αξιολόγησής κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες με πολλές υποκατηγορίες που αντιστοιχίζονται με βάση την τετράβαθμη αξιολογική κλίμακα 0 -100 ως εξής (άρθρο 5): α) «ελλιπής»: 0 έως 30 βαθμοί, β) «επαρκής»: 31 έως 60 βαθμοί, γ) «πολύ καλός»: 61 έως 80 βαθμοί και δ) «εξαιρετικός»: 81 έως 100 βαθμοί.
Οι εκπ/κοί που σύμφωνα με το άρθρο 19, παρ. 5 «χαρακτηρίζονται ελλιπείς εγγράφονται στον πίνακα των μη προακτέων που προβλέπεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 8 του ν. 4024/2011» για το ενιαίο μισθολόγιο που προβλέπει: «Οι υπάλληλοι που περιλαμβάνονται σε πίνακα μη προακτέων στερούνται του δικαιώματος για προαγωγή για τα επόμενα δυο (2) έτη».
Η αξιολόγηση που προβλέπεται είναι πλήρως εξατομικευμένη. Η εργασία του εκπ/κού απογυμνώνεται από οτιδήποτε την καθορίζει: αναλυτικά προγράμματα, δομή εκπαίδευσης, εξεταστικό, σχέσεις εξουσίας μέσα στο σχολείο και κυρίως έξω από αυτό. Ακόμη και το ζήτημα των κοινωνικο–πολιτισμικών ανισοτήτων εξαντλείται στο στυλ διδασκαλίας του εκπ/κού. Είναι βέβαιο πως η αξιολόγηση θα αποτελέσει το εφαλτήριο περικοπών στους μισθούς, διαθεσιμότητας, απολύσεων… Με τον πρόσφατο νόμο (4024/11) για το μισθολόγιο – βαθμολόγιο στο Δημόσιο Τομέα τίθεται ως βασικότερη παράμετρος της μισθολογικής και βαθμολογικής εξέλιξης των υπαλλήλων η αξιολόγηση. Καθιερώνεται ποσόστωση από τον ένα βαθμό στον άλλο από 60% έως 12% στον Α’ βαθμό.
Οι περικοπές έχουν μειώσει τους μισθούς των εκπ/κών μέχρι και 40%! Χιλιάδες νέοι εκπ/κοί αμείβονται από 300 έως 650 ευρώ! Η συρρίκνωση των πενιχρών αποδοχών των εκπ/κών κάτω από τα όρια της φτώχειας υπονομεύει και τον παιδαγωγικό τους ρόλο. Ας αποτινάξουμε τις αυταπάτες. Σε καθεστώς μνημονίων, η αξιολόγηση θα λειτουργήσει ως διαδικασία νομιμοποίησης απολύσεων, εφεδρείας και βαθμολογικής-μισθολογικής στασιμότητας. Και οπωσδήποτε, οι δύο πρώτες κατηγορίες που θα χαρακτηρίζονται ως «ελλιπείς» και ως «επαρκείς» θα είναι η μεγάλη δεξαμενή των διαθεσιμοτήτων και των απολύσεων.
Κι ας έχουμε υπόψη πως στη διεθνή βιβλιογραφία δεν υπάρχουν «αντικειμενικά» και «μετρήσιμα» κριτήρια για κανένα από τα συστήματα εκπ/κής αξιολόγησης. Πρακτικά η αξιολόγηση αποτελεί έναν μηχανισμό ιδεολογικής χειραγώγησης-συμμόρφωσης και πειθάρχησης των εκπ/κών.
Με την αξιολόγηση επιδιώκεται η ενοχοποίηση των εκπ/κών για τη σχολική αποτυχία. Στο νέο πλαίσιο, οι εκπ/κοί «χρεώνονται» την επιτυχία ή αποτυχία των μαθητών τους. Ξέρουν οι κρατικοί «θεσμοθέτες», αλλά δεν αναφέρουν ότι αμέτρητοι κοινωνικοί και εκπ/κοί παράγοντες επηρεάζουν και συνδιαμορφώνουν την εκπ/κή διαδικασία και το εκπ/κό έργο. Κοινωνική προέλευση, οικογενειακή κατάσταση, συνθήκες διαβίωσης και κατοικίας, υλικοτεχνική υποδομή σχολείου, αναλυτικά προγράμματα, τύπος εξετάσεων, σχολικά βιβλία, εκπ/κό κλίμα, παιδαγωγικές μέθοδοι, τα πάντα γίνονται καπνός. «Αγνοούνται» οι κοινωνικές και γεωγραφικές ανισότητες που διαμορφώνουν αντίξοες συνθήκες για την εκπαίδευση των μαθητών από τα ασθενέστερα οικονομικά και κοινωνικά στρώματα.
Η αξιολόγηση δεν οδηγεί στη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Αποτελεί μηχανισμό αποδόμησης του δημόσιου σχολείου. Την ώρα που οι προσλήψεις στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπ/ση είναι μόλις 225! και οι δαπάνες για την παιδεία κάθε χρόνο περικόπτονται πέφτοντας κάτω και από το 2,3 % του ΑΕΠ είναι πρόκληση οι «σοφοί» του κράτους να μιλούν για «ποιότητα στην εκπ/ση» Η αξιολόγηση όχι μόνο δεν έρχεται να συμβάλλει στη στήριξη της εκπ/κής διαδικασίας, αλλά την υπονομεύει ανοιχτά. Αποτελεί βασικό εργαλείο για την κατηγοριοποίηση των σχολείων σε «καλά» και «κακά», την ταξική διαφοροποίηση του μαθητικού πληθυσμού και την ένταση της ιδεολογικής και επιλεκτικής λειτουργίας της εκπ/σης. Αποτελεί βασικό εργαλείο για να φύγει πάνω από την εξουσία το βάρος των πολιτικών της που οδηγούν στη διάλυση του δημόσιου σχολείου, για να οδηγηθεί ο εκπ/κός στην ακόμα μεγαλύτερη παιδαγωγική και εργασιακή εξαθλίωση.
Τους επιστρέφουμε το σχέδιό τους ως απαράδεκτο! Έχουμε κάθε δικαίωμα να αντισταθούμε στον ασφυκτικό έλεγχο του νεοεπιθεωρητισμού. Γιατί «ο δάσκαλος που θα υποχρεωθεί να καταπνίξει τη σκέψη του θα γίνει διπλά σκλάβος ή θα καταντήσει ένας ψυχικά ανάπηρος άνθρωπος, ανίκανος να μορφώσει άλλους» (Δ. Γληνός).
Καμιά συμμετοχή σε διαβουλεύσεις και άλλες διαδικασίες που εξωραΐζουν το αυταρχικό πρόσωπο μιας αδίστακτης εξουσίας που δια πυρός και σιδήρου υλοποιεί μια πολιτική εξαθλίωσης του λαού, μια πολιτική κονιορτοποίησης δικαιωμάτων και κατακτήσεων ολόκληρου αιώνα. Κανένας διάλογος με τους σφαγείς του δημόσιου σχολείου και των εκπ/κών. Κανείς να μην εφαρμόσει την αξιολόγηση των απολύσεων, της μισθολογικής καθήλωσης και της υποταγής. Διαγραφή των αξιολογητών από τα σωματεία μας. Με συλλογικό τρόπο θα αποτρέψουμε την είσοδο των αξιολογητών στα σχολεία μας. Είναι ώρα για πανεκπαιδευτικό αγώνα! Μπορούμε να τους σταματήσουμε!
Δαμασκηνός Δημήτρης, 3ο Γενικό Λύκειο Χανίων, Κυριακάκης Γιάννης, Γενικό Λύκειο Κολυμβαρίου, Νικολόπουλος Αποστόλης, ΕΠΑΛ Ελευθερίου Βενιζέλου, Παπαναγιώτου Βίκυ, 1Ο Γυμν. Ελευθ. Βενιζέλου Πιέρρου Νάγια, 7ο Γυμνάσιο Χανίων Φιλίππου Δημήτρης, ΕΠΑΛ Ακρωτηρίου Χαρχαλάκης Γιώργος, ΕΠΑΛ Ακρωτηρίου.
Μάρτιος 2013
Μέλη της Πρωτοβουλίας – Παρέμβασης καθηγητών Δ.Ε. Ν. Χανίων